13 Ekim Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü

Afetler; toplumun genelini ya da belirli gruplarını etkileyerek fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplara yol açan, günlük yaşamı ve insani faaliyetleri durma noktasına getiren veya aksatan, aynı zamanda etkilenen topluluğun kendi başına üstesinden gelemeyeceği doğa, teknoloji ya da insan kaynaklı olaylar olarak tanımlanır. Afet, olayın kendisi değil, meydana getirdiği sonuçlardır. (1)

Acil Durum Olayları Veri Tabanı’na (EM-DAT) göre 2023 yılında doğal tehlikelerle bağlantılı olarak toplam 399 afet kaydedilmiştir. Bu olaylar, toplamda 86.473 kişinin hayatını kaybetmesine ve 93,1 milyon insanın etkilenmesine yol açmıştır. Ekonomik kayıpların ise 202,7 milyar ABD dolarına ulaştığı belirtilmiştir. Türkiye ve Suriye Arap Cumhuriyeti’nde 2023 yılında gerçekleşen deprem, 56.683 can kaybı ve 42,9 milyar ABD doları tutarında ekonomik zararla, yılın en yıkıcı olayı olarak öne çıkmıştır. Her iki ülkede yaklaşık 18 milyon insanın etkilendiği tahmin edilen bu deprem, etkilenen kişi sayısı açısından en büyük ikinci olaydır. Birinci sırada ise, Haziran-Eylül 2023 döneminde 18,8 milyon insanı etkileyen Endonezya Kuraklığı yer almaktadır. (2)

Afetleri önlemede risk azaltma önemlidir. Birleşmiş Milletler Afet Riskini Azaltma Ofisi her yıl farklı bir tema ile dikkat çekmeye çalıştığı Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü için 2024 yılında “Dirençli Bir Gelecek İçin Yeni Neslin Güçlendirilmesi” temasını seçmiştir. (3)

2024 teması kapsamında hazırlanan görüş notunda temel olarak üç başlık altında bir eylem çağrısında bulunulmuştur. (4):

1. Güvenli okullar ve eğitim tesisleri aracılığıyla çocukları ve gençleri koruyun: Çocukların okullarında güvende olmaya hakları vardır. Bu koruma, okulların afete dirençli olmasını ve afet erken uyarı sistemlerinin bir parçası olmasını sağlamakla başlar.
2. Karşılaştıkları riskleri anlamaları ve bu risklere karşı harekete geçmeleri için yaşlarına uygun eğitim yoluyla çocukları ve gençleri güvende olmaları için güçlendirin: Bu adım, erken uyarılara yanıt olarak erken harekete geçmek için hazırlıklı olmalarını sağlamayı da içerir. Güçlendirilmiş çocuklar, gelecekte daha dirençli toplumlar için değişim aracıları haline gelir.
3. UNESCO ve UNICEF’in başkanlığını yürüttüğü Eğitim Sektöründe Afet Riskinin Azaltılması ve Dirençlilik için Küresel İttifak (GADRRRES) tarafından geliştirilen Kapsamlı Okul Güvenliği Çerçevesi 2022-2030’u onaylayın ve uygulayın.

Eylem çağrısının güçlendirilmesi ve yaygınlaştırılması için eş zamanlı sosyal medya kampanyası da yürütülmekte olup bunun için #DDRDay ve #AreYouReady24 etiketleri kullanılmaktadır. Kampaya ile ilgili hazırlanmış görsellerin bazıları aşağıdadır. (5)

Kaynak:

1 Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, AFAD, [Internet] https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu# Erişim Tarihi: 04.10.2024

2 2023 Disasters in Numbers: A Significant Year of Disaster Impact, Centre for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED), 2023.

3 Empowering the next generation for a resilient future, IDDRR, UNDRR, [Internet] https://iddrr.undrr.org/ 07.10.2024

4 Concept Note: International Day for Disaster Risk Reduction 2024, UNDRR [Internet] https://www.undrr.org/publication/concept-note-international-day-disaster-risk-reduction-2024 Erişim Tarihi: 07.10.2024

5 Share on social, UNDRR, [Internet] https://iddrr.undrr.org/social-toolkit Erişim Tarihi: 07.10.2024

Öztürk M. H., Altıntaş H Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü-HÜTF Halk Sağlığı AD Toplum İçin Bilgilendirme Serisi 2024/2025-6-[Internet]

http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/. Erişim: 11.10.2024.