Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü (Siber Güvenlik; E-Ticaret; Finansal Uygulamalar)

Değerli okuyucularım, bir önceki yazımda Türkiye’de Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe öne çıkan teknolojilerden Yapay Zekâ ile Bulut Bilişimi detaylı şekilde anlatmıştım, bu yazımda Türkiye’de Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektörünün de öne çıkan diğer teknolojilerden bahsederek yazı dizimi sonlandıracağım.

• Siber Güvenlik
• E-Ticaret ve Mobil Uygulamalar
• Finansal Teknolojiler (Fintech)
• Yerli Yazılım ve Teknoloji Geliştirme
• Nesnelerin İnterneti (IoT)
• Veri Bilimi ve Büyük Veri Analitiği
• Açık Kaynak Yazılım
• Platform Mühendisliği

1- Siber Güvenlik

er güvenlik; bilgisayarları, ağları, yazılım uygulamalarını, kritik sistemleri ve verileri olası dijital tehditlerden koruma tedbirleri bütünüdür.

Kuruluşlar müşterilerine güvenli hizmet vermek ve düzenleyici mevzuat uygunluğunu karşılamak için barındırdıkları, oluşturdukları, izledikleri veriyi güvenceye alma sorumluluğu taşır. Hassas veriyi yetkisiz erişimden korumak ve bunun yanı sıra iş operasyonlarında istenmeyen ağ etkinliği nedeniyle kesinti oluşmasını önlemek için siber güvenlik önlemleri ve araçları kullanırlar. Kuruluşlar; çalışanlar, süreçler ve teknolojiler arasında dijital savunma sürecini düzene koyarak siber güvenliği uygularlar.

Dijitalleşmenin artmasıyla birlikte siber güvenlik konusundaki farkındalık da artmıştır. Türkiye’deki şirketler, siber tehditlere karşı korunmak için güvenlik çözümlerine yatırım yapmaktadır. Bu alanda yerli ve yabancı birçok güvenlik yazılımı ve hizmeti sunulmaktadır.

2- e-Ticaret, Mobil Uygulamalar ve Oyunlar

Pandemi sırasında eve kapandığımız dönemde e-Ticaret platformlarına olan ilgi artmış, kullanıcı dostu ve işlevsel mobil uygulamalar geliştirmek önemli bir trend haline gelmiştir. Oyun sektörü de pandemi ve sonrasında popülerliğini arttırmıştır.

Türkiye’de faaliyet gösteren e-ticaret platformlarının pazar payı karlılığı yabancı yatırımcıların da ilgisini çekmiş, son yıllarda iş birlikleri, ortaklıklar ve satın almalar artmıştır.

Oyun sektöründeki Türk şirketlerinin durumu da çok ilgi çekicidir. 200 çalışanı olan Dream Games tarafından geliştirilen Royal Match, Temmuz 2023 ten bu yana 55 milyon kullanıcısı olmasına rağmen 160 milyon kullanıcısı olan Candy Crush’tan daha fazla gelir elde etmekte ve yıllık brüt satış hasılatı 2 milyar doları yakalamış durumdadır.

3- Finansal teknolojiler (Fintech)

Finansal teknolojiler (fintech), Türkiye’de hızla büyüyen bir diğer alandır. Dijital bankacılık, ödeme sistemleri ve blockchain gibi alanlarda birçok yenilikçi girişim ortaya çıkmaktadır.

Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği (TÖDEB) ‘ne kayıtlı 60 elektronik para kuruluşu ve 26 ödeme kuruluşu bulunmaktadır.

4- Yerli Yazılım ve Teknoloji Geliştirme

Türkiye, yerli yazılım ve teknoloji geliştirme konusunda da önemli adımlar atmaktadır. Özellikle savunma sanayiinde yerli yazılım ve teknolojilere yapılan yatırımlar dikkat çekicidir.

Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından özel sektör işbirliğiyle insansız deniz ve hava araçları, havacılık ve uzay teknolojileri, hava savunma, elektronik harp ve radar teknolojileri, siber güvenlik alanında 750’den fazla proje yürütülmektedir.

5- Nesnelerin İnterneti (IoT)

Nesnelerin İnterneti (IoT), internet üzerinden diğer cihaz ve sistemlerle veri bağlantısı ve paylaşımı amacıyla sensörler, yazılımlar ve diğer teknolojilerle gömülü olan fiziksel nesnelerin ağını açıklar.

Son birkaç yılda, IoT 21. yüzyılın en önemli teknolojilerinden biri haline gelmiştir. Artık günlük nesneleri (mutfak gereçleri, otomobiller, termostatlar, bebek monitörleri) gömülü cihazlar aracılığıyla internete bağlayabileceğimize göre, insanlar, süreçler ve nesneler arasında sorunsuz iletişim mümkündür. Fiziksel nesneler, düşük maliyetli hesaplama, bulut, büyük veri, analitik ve mobil teknolojiler aracılığıyla verileri minimum insan müdahalesiyle paylaşabilir ve toplayabilir. Dijital sistemler, bağlantılı nesneler arasındaki her etkileşimi kaydedebilir, izleyebilir ve ayarlayabilir. Fiziksel dünya dijital dünya ile buluşarak iş birliği yapar.

IoT teknolojileri, Türkiye’de üretim süreçleri, tüm endüstrilerde genel güvenlik, tarım, taşımacılık ve lojistik, otomotiv ve şehircilik gibi çeşitli alanlarda başarıyla uygulanmaktadır.

6- Veri Bilimi ve Büyük Veri Analitiği

Büyük veri analizi, çeşitli, yüksek hacimli, yüksek hızlı veri kümelerinden örnek veri toplamak, işlemek, türetmek ve çıkarımlar elde etmek için kullanılan yöntemler, araçlar ve uygulamalar anlamına gelir. Bu veri kümeleri, web, mobil, e-posta, sosyal medya ve ağ bağlantılı akıllı cihazlar gibi çeşitli kaynaklardan gelebilir.

Günümüzde birçok büyük sektörde, ürün stratejisi ve ürün geliştirme, operasyonlar, satış, pazarlama, müşteri hizmetleri, müşteri kazanma ve elde tutma, ürün ve hizmetlerin kişiselleştirilmesi, sağlık hizmeti, fiyatlandırma ve dolandırıcılık önleme gibi alanlarda daha bilinçli kararlar almak için farklı veri analizi türleri kullanılmaktadır.

7- Platform Mühendisliği

Platform mühendisliği, özellikle dijital dönüşüm için kurumsal yazılım dağıtımını modernize etmeyi amaçlayan ortaya çıkan bir trenddir. Özel bir ürün ekibi, ortak, yeniden kullanılabilir araçlar ve yetenekler sağlayarak ve karmaşık altyapıya arayüz oluşturarak yazılım geliştiricilerinin ve diğerlerinin ihtiyaçlarını desteklemek için tasarlanmış mühendislik platformunu oluşturur ve sürdürür.

2026 yılına kadar, büyük yazılım mühendisliği kuruluşlarının %80’i, uygulama teslimi için yeniden kullanılabilir hizmetler, bileşenler ve araçların dahili sağlayıcıları olarak platform mühendisliği ekipleri kuracak ve yazılım geliştiricileri ve operatörler arasındaki merkezi iş birliği sorununu çözecektir.

Türkiye’de uygulama geliştirmecilerin çoğu uygulama geliştirme platformlarını tercih etmekte, bulut ortamında kod yazmadan web uygulamaları geliştirilen platformlar gittikçe artan oranda tercih edilmekledir.

Sonuç

Türkiye, global yazılım trendlerini yakından takip ederek ve yerel ihtiyaçlara uygun çözümler geliştirerek yazılım alanında önemli bir oyuncu olmaya büyüyerek devam edecektir.

Global bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü toplam pazar büyüklüğü 2023 yılında %1,1’lik büyüme ile 4,45 trilyon dolar seviyesine yükselirken, 2025 yılında 5,28 trilyon USD olacağı tahmin edilmektedir. Şirketlerin bilgi teknolojileri altyapı maliyetlerini düşürmek için bilgi teknolojileri hizmetlerinde dış kaynak kullanımına yönelmesi, dijital dönüşüm ve bulut dönüşüme yatırım önceliği vermesi, 5G teknolojisinin kullanımının yaygınlaşması ve telekomünikasyon altyapısının genişletilmesi, akıllı cihazların kullanımını artırması global bilgi ve iletişim teknolojileri pazar büyümesini teşvik ederken; ekonomik belirsizlikler, jeopolitik gerilimler ve finansmana erişimin zorlaşması büyüme hızını yavaşlatmaktadır.

Bu yazı dizisinde özetlemeye çalıştığım pazar büyüklüğü verilerinde Türkiye’nin payının artmasının ve sektörel trendlerin Türkiye’de daha hızlı gelişmesinin önündeki en büyük engelin aşırı gümrük vergileri ve son 10 yılda bir türlü yapılmayan internet altyapı yatırımları (internet hızında Avrupa’nın en kötü üçüncü ülkesiyiz) olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.

Yazar Nadi Tanca, BTS Bilişim, Genel Müdür, İstanbul, 10 Temmuz 2024

Kaynakça:

1. TÜBİSAD: Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2023 Pazar Verileri Raporu

2. YASAD: Türkiye Yazılım Ekosistemine Genel Bakış Raporu