Birinci Küresel Mülteci Forumu İsviçre’nin Cenevre kentinde yapıldı (17-18 Aralık 2019)
Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve İsviçre Hükümeti, 17-18 Aralık 2019 tarihinde, Cenevre’de Birinci Küresel Mülteci Forumu’na ortaklaşa ev sahipliği yaptı. Birleşmiş Milletler’ in, Aralık 2018’de New York’ta kabul ettiği Mültecilere İlişkin Küresel Mutabakat’ ın hayata geçirilmesi yolunda;
Foruma Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kosta Rika Devlet Başkanı Carlos Alvarado Quesada, Pakistan Başbakanı İmran Han ile Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de içinde bulunduğu devlet ve hükümet başkanları, uluslararası kurum temsilcileri, akademisyen ve sivil toplum kuruluşu yetkililerinin katılımı ile gerçekleşen ilk toplantı olma özelliğini taşıyor.
Anılan Forumun ilk gününde önemli konuşmalar yapıldı. İlk açılış konuşmasını;
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres yaptı.
Küresel Mülteci Forumu’nun eş başkanları Türkiye, Pakistan, Etiyopya, Kosta Rika ve Almanya’ya “çok cömert davrandıkları için” teşekkür eden Guterres, “Hakikaten de bu davanın şampiyonları oldular. Orta düzeyde veya çok az gelişmiş ülkeler milyonlarca mülteciye ev sahipliği yaptı. Çok az destek gördüler ama büyük bir cömertlik sergilediler. Bu cömertlik her zaman bu ülkelerin içinde bulunduğu zenginlik düzeyiyle orantılı olmayabiliyor. Bunu da gördüm öğrendim. Hakikaten müteşekkir olmamız gerekiyor ama bu da yeterli değil.” değerlendirmesinde bulundu.
Guterres, dünyada 70 milyon insanın yerlerinden edildiğini, bunların 25 milyonunun ise mülteci konumunda olduğunu anımsatarak, “Çok zorlu bir dönemden geçiyoruz. Uluslararası camianın bu zorluğu hep birlikte göğüslemesi gerekiyor.” dedi.
Genel Sekreter Guterres, “BM Mülteciler Yüksek Komiserliği kayıtlarına göre bu bugüne kadarki en yüksek sayı. Şimdi her zamankinden daha fazla uluslararası iş birliğine ve pratik, etkili çözümlere ihtiyacımız var.” diye konuştu.
Birinci Küresel Mülteci Forumu’nun dünya genelindeki mülteciler için fırsat olduğunun altını çizen Guterres, uluslararası camiaya mülteciler için somut bağışlar yapma çağrısında bulundu.
Guterres, isim vermeden ABD-Meksika sınırında ailelerinden koparılan çocukların durumuna değinerek, “Aslında, sığınma hakkının saldırı altında olduğu, mültecilere çok fazla kapı kapatıldığı, çok sayıda çocuk mültecinin alıkonulduğu ve ailelerinden koparıldığı bir zamanda, mültecilerin insan haklarını yeniden teyit etmemiz gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Dünyadaki mülteci krizi için uluslararası toplumun ortak sorumluluk alması gerektiğine işaret eden Guterres, “İnsanlık, 20. yüzyıl boyunca birçok büyük mülteci sorununu çözmek için bir araya geldi. 21. yüzyılda da aynısını yapabilmeliyiz. Bu yönetilemez bir durum değil.” ifadesini 
kullandı.
Dünyadan İki binden fazla delege anılan Foruma katıldı.
Dünyanın çeşitli yerlerinde savaş, şiddet ve zulüm sebebiyle yerlerinden edilmiş 70 milyon dan fazla insanın sorunlarının ele alındığı ve Türkiye’nin eş başkanlığını yaptığı Birinci Küresel Mülteci Forumu iki gün sürdü.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ve İsviçre’nin ev sahipliğinde 17-18 Aralık 2019 tarihleri arasında düzenlenen foruma, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi’nin daveti üzerine eş başkan olarak katıldı.
Mültecilere yönelik tarihte ilk kez düzenlenen foruma farklı ülkelerden mülteciler, hükümet ve devlet başkanları, uluslararası kurumlar, kalkınma örgütleri, iş dünyasından liderler, sivil toplum kuruluşu ve insani yardım kuruluşu temsilcilerinden oluşan 2 binden fazla delege katıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile 17 Aralık 2019 tarihinde Cenevre’de görüştü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı, Birinci Küresel Mülteci Forumu nedeniyle 16 Aralık 2019 tarihinde geldiği Cenevre Havalimanı’nda; Türkiye’nin Bern Büyükelçisi İlhan Saygılı, Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Daimi Temsilcisi Sadık Arslan, Dünya Ticaret Örgütü Daimi Temsilcisi Kemal Madenoğlu, Cenevre Başkonsolosu Mehmet Sait Uyanık, Zürih Başkonsolosu Asiye Nurcan İpekçi, Kızılay Başkanı Kerem Kınık, Uluslararası Demokratlar Birliği Genel Başkanı Bülent Bilgi ve İsviçre Temsilcisi Murat Şahin ile diğer yetkililer karşıladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ziyaretinde; eşi Emine Erdoğan, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank eşlik etti.
Küresel Mülteci Forumu nedeniyle bulunduğu Cenevre’de, İsviçre’ye Göçün 50. Yılı etkinliğine katılarak Türk vatandaşlarına hitap eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türk toplumunun siyaset, ticaret, eğitim, sosyal hayat ve sivil toplumdaki başarılarıyla gurur duyuyoruz. Yurt dışında yaşayan her bir kardeşimiz hangi kökene, meşrebe, mezhebe ait olursa olsun Türk milletinin temsilcisidir ve bizim gözümüzde 82 milyon vatandaşımızdan hiçbir farkı yoktur” dedi.
Detaylı bilgi için Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı web sitesi ilgili haberi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Küresel Mülteci Forumu’na katılmak üzere bulunduğu İsviçre’nin Cenevre kentinde, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya geldi.
Görüşmede; Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Daimi Temsilcisi Sadık Arslan da hazır bulundu.
Dünyada en çok mülteciye Türkiye ev sahipliği yapıyor
Birleşmiş Milletler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ne göre, dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke Türkiye. Türkiye’de 3,6 milyondan fazla Suriyeli yaşıyor.
Dünyada en fazla mülteci veren ülkeler ise 6,7 milyon ile Suriye, 2,7 milyon ile Afganistan, 2,3 milyon ile Güney Sudan, 1,1 milyon ile Myanmar ve 900 bin mülteci ile Somali.
Küresel Mülteci Forumu ayrıca uluslararası toplumun ulusal, bölgesel ve küresel düzeydeki örnek uygulamaları sergileyip paylaşması açısından da önemli bir etkileşim oldu.
AB mülteci kabul eden üye ülkelere mali destek verecek
Avrupa Birliği (AB), 2020 yılında mülteci yerleştirmeyi kabul eden üye ülkelere mali destek vereceğini duyurdu.
AB Komisyonundan yapılan yazılı açıklamada, kararın İsviçre’de düzenlenen Küresel Mülteci Forumu‘nda alındığı bildirildi. 2020 yılında 30 bin mülteciyi üye ülkelere yerleştirmenin hedeflendiği belirtildi.
Mültecilerin yerleştirilmesini kabul eden üye ülkelere mali destek verileceği ifade edilen açıklamada, AB üyesi ülkelere yerleşimler için Türkiye, Lübnan ve Ürdün’e öncelik verileceği kaydedildi. AB’ne üye ülkelerin yerleştirdiği her mülteci için AB bütçesinden ilgili ülkeye 10 bin avro aktarılıyor.
AB Komisyonu 2015’te göç krizinin ön saflarında yer alan İtalya ve Yunanistan üzerindeki yükü azaltmak için üye ülkelerin zorunlu kota sistemiyle 160 bin mülteciyi yerleştirmesine yönelik bir karar almıştı. Ancak bu karar çerçevesinde Çekya, Macaristan ve Polonya gibi ülkeler mülteci almayı reddederken, üye ülkelere yerleştirilen mülteci sayısı 65 binde kalmıştı.
Avrupa Birliği (AB) Türkiye’ye Sığınmacılar içn 2020’de 1 milyar Euro fon ayırdı.
Deutsche Welle Türkçe servisinin verdiği bilgiye göre; AB Türkiye ile yaptığı mülteci mutabakatı kapsamında Türkiye’ye 2020 yılında 1 milyar euro fon aktarılmasını öngörüyor.
Türkiye ve AB arasında 18 Mart 2016’da imzalanan mülteci mutabakatı kapsamında AB’nin taahhüt ettiği toplam 6 milyar euro’luk mali kaynağın tahsis edildiği bildirildi. Kaynak Türk hükümetine değil, insani yardım örgütlerine aktarılıyor.
2020 yılında mülteciler için Türkiye’ye 1 milyar euro aktarılması öngörülüyor. Avrupa Komisyonu’ndan yapılan açıklamada şimdiye kadar 2,7 milyar euro fonun Türkiye’ye aktarıldığı belirtildi. Geri kalan 3 milyar euro’nun ise 2025’e kadar aktarılması planlıyor. Hâlihazırda 4,3 milyar euro’nun da yardım işlerini koordine eden kuruluşlar üzerinde yapılan sözleşmelere bağlandığı kaydedildi.
2020 yılı sonunda aktarılan miktarın 4 milyar euro’ya ulaşacağı belirtildi. Komisyon Türkiye’de 95 projenin desteklendiğini ve gelecek yıl 25 projenin daha desteklenmesinin planlandığını açıkladı.
AB Kriz Yönetimi Komiseri Janez Lenarcic 1,7 milyon sığınmacının AB yardımları sayesinde kira, ilaç gibi temel yardımları alabildiğini ve sığınmacı çocuklarının eğitim alabildiğini kaydetti.
Türkiye’de 4 milyona yakın Suriyeli sığınmacı bulunuyor. Son dönemde Türkiye’den Yunan adalarına geçen sığınmacı sayısında büyük artış yaşanıyor. Türkiye mülteciler için AB’den yapılan ödemelerin yetersiz olduğu eleştirisini sıklıkla tekrarlamış, son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Barış Pınarı Harekâtına sert tepki gösteren AB ülkelerini “kapıları açmakla” tehdit etmişti.
Sığınmacı anlaşması
Türkiye ile AB arasında, 2016 yılında imzalanan anlaşmayla Yunanistan’a Türkiye üzerinden giriş yapan ve Yunanistan’da iltica başvurusunda bulunmayan sığınmacıların Türkiye’ye iade edilmesi kararlaştırılmıştı. AB, bunun karşılığında Türkiye’ye toplam 6 milyar euro mali yardım, kabul edilen her Suriyeli sığınmacı karşılığında bir Suriyeliyi yasal yollardan kabul etme ve Türkiye ile vize muafiyeti sürecinin hızlandırılmasını taahhüt etmişti.
