Ruh sağlığı neden iklim değişikliğine karşı eylem için bir önceliktir?

DSÖ’nün yeni politikasının özeti, ülkeler için eylemleri vurgulamaktadır

Stockholm+50 konferansında başlatılan  yeni bir DSÖ politika özeti, iklim değişikliğinin ruh sağlığı ve esenliği için ciddi riskler oluşturduğu sonucuna varıyor. Bu nedenle DSÖ, birkaç öncü ülkenin bunu etkili bir şekilde yaptığı örneklere atıfta bulunarak, ülkeleri iklim krizine verdikleri yanıtlara ruh sağlığı desteğini dâhil etmeye çağırıyor.

Bulgular, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) bu yıl Şubat ayında yayınladığı yakın tarihli bir raporla aynı fikirde. IPPC, hızla artan iklim değişikliğinin ruh sağlığı ve psikososyal esenlik için artan bir tehdit oluşturduğunu ortaya koydu; duygusal sıkıntıdan kaygıya, depresyona, kedere ve intihar davranışına kadar.

DSÖ Çevre, İklim Değişikliği ve Sağlık Bölüm Direktörü Dr Maria Neira, “İklim değişikliğinin etkileri giderek günlük hayatımızın bir parçası oluyor ve iklimle ilgili tehlikeler ve uzun vadeli risklerle uğraşan insanlar ve topluluklar için çok az özel ruh sağlığı desteği mevcut” dedi..

İklim değişikliğinin ruh sağlığı üzerindeki etkileri, sosyoekonomik durum, cinsiyet ve yaş gibi faktörlere bağlı olarak orantısız olarak etkilenen belirli gruplar arasında eşit olmayan bir şekilde dağılmaktadır. Bununla birlikte, iklim değişikliğinin hâlihazırda küresel olarak büyük zihinsel sağlık yüklerine yol açan birçok sosyal belirleyiciyi etkilediği açıktır. 2021 yılında 95 ülkeden oluşan bir  DSÖ araştırmasında, şimdiye kadar yalnızca 9’unun ulusal sağlık ve iklim değişikliği planlarına ruh sağlığı ve psikososyal desteği dahil ettiğini ortaya koydu.

DSÖ.  “İklim değişikliğinin etkisi, dünya çapında ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetleri için zaten son derece zorlu olan durumu daha da artırıyor. Akıl sağlığı sorunlarıyla yaşayan yaklaşık 1 milyar insan var, ancak düşük ve orta gelirli ülkelerde her 4 kişiden 3’ü gerekli hizmetlere erişemiyor” dedi. Ülkeler, afet riskinin azaltılması ve iklim eylemi kapsamında ruh sağlığı ve psikososyal desteği artırarak, en fazla risk altındakileri korumaya yardımcı olmak için daha fazlasını yapabilir” dedi.

Yeni DSÖ politika özeti, hükümetlere iklim değişikliğinin ruh sağlığı üzerindeki etkilerini ele almaları için 5 önemli yaklaşım önermektedir:

• İklimle ilgili hususları ruh sağlığı programlarıyla bütünleştirmek;
• Ruh Sağlığı desteğini iklim eylemiyle entegre edin;
• Küresel taahhütler üzerine inşa etmek;
• Güvenlik açıklarını azaltmak için topluluk temelli yaklaşımlar geliştirmek ve
• Ruh Sağlığı ve psikososyal destek için var olan büyük finansman açığını kapatın.

“DSÖ’nün Üye Devletleri, ruh sağlığının onlar için bir öncelik olduğunu çok net bir şekilde ortaya koydu. DSÖ iklim lideri ve IPCC başyazarı Dr Diarmid Campbell-Lendrum, insanların fiziksel ve zihinsel sağlığını iklim tehditlerinden korumak için ülkelerle yakın bir şekilde çalışıyoruz” dedi.

Bunun nasıl yapılabileceğine dair bazı iyi örnekler, 2013 yılında Haiyan Tayfunu’nun etkisinden sonra ruh sağlığı hizmetlerini yeniden inşa eden ve geliştiren Filipinler’de veya ulusal bir projenin ülkede afet riskini azaltmayı artırdığı Hindistan’da olduğu gibi mevcuttur. Aynı zamanda şehirleri iklim risklerine yanıt vermeye ve ruh sağlığı ve psikososyal ihtiyaçları karşılamaya hazırlıyor.

Stockholm Konferansı, BM İnsan Çevresi Konferansı’nın 50. yıldönümünü anıyor ve çevresel belirleyicilerin hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için önemini kabul ediyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nce Ruh Sağlığı

DSÖ ruh sağlığını, “her bireyin kendi potansiyelini gerçekleştirdiği, yaşamın stresleriyle baş edebildiği, üretken ve verimli çalışabildiği ve içinde bulunduğu topluma katkı sağlayabildiği bir iyilik hali” olarak tanımlamaktadır.

DSÖ, ruh sağlığı ve psikososyal desteği (MHPSS) “psikososyal refahı korumayı veya geliştirmeyi ve/veya zihinsel bozukluğu önlemeyi veya tedavi etmeyi amaçlayan her türlü yerel veya dış destek” olarak tanımlamaktadır.

Kaynak:

DSÖ Cenevre Merkezi